Schönfeld Gallery in Brussel eert een jaar na het overlijden van Caroline Pauwels de band tussen de VUB-rector en de kunstwereld. Louter vrouwelijke kunstenaars komen aan bod, allen met de blik van Pauwels in zich, die nieuwsgierig en nederig was.
Sofie Van Hyfte – De Morgen
Schönfeld Gallery zet met expo het werk van oud-VUB rector verder
Ze had de gave om op enkele luttele minuten tijd een verpletterende indruk na te laten.
De positiviteit waarmee ze in het leven stond, haar oog voor de kleinste details en haar liefde voor esthetiek, dat pakket en de gevoelsmens die ze was, maakte wijlen VUB-rector Caroline Pauwels tot de kunstliefhebber die vandaag in Schönfeld Gallery even weer naar boven komt.
“You can not keep summer from coming back is een eerbetoon en ook een verderzetting van de plannen die ze zelf nog had”, vertelt Greet Umans van Schönfeld.
“We willen vooral haar liefde voor kunst een plaats geven, en haar rol die ze speelde in het leven van de kunstenaars die ze hier vorig jaar zelf nog heeft samengebracht in de expo Summertime and the living is easy.”
KLEINE, ALLEDAAGSE DINGEN
Onlangs zag Liza François (1995) een foto terug van zichzelf als eenjarig meisje op de trouw van Caroline Pauwels.
“Ze is een vriend van de familie en ik ken haar kinderen Anna-Violette en Emil”, begint ze.
“Het viel me op hoe ze het laatste jaar van haar leven erg aanwezig was in dat van mij. Je hebt zo van die mensen die je niet zo veel hoeft te zien om ze toch nabij te voelen.
“Caroline was zo. Zij zag de schoonheid in de kleine, alledaagse dingen. Die positiviteit zoek ik ook op in mijn werk Sunflowers for spring.
“Het refereert aan de eerste dag van de lente. Dat is ook de dag dat mijn vader zich van het leven beroofd heeft, negen jaar geleden. Sinds die dag bleef het idee in mijn hoofd spelen om iets te gaan doen rond psychisch lijden.”
François richtte zich tot haar medium: fotografie. En stukje bij beetje viel alles samen.
Een paar jaar geleden deelde ze zonnebloempitten uit aan de vrienden van haar vader, een handeling die voor haar eerder een ritueel was dan een basis voor een fotoproject. Tot die vrienden contact met haar zochten en haar trotse berichten stuurden met foto’s van de bloemen die uit de pitten waren gegroeid.
François besloot hen op te zoeken en de bloemen te fotograferen.
“Het verlies van mijn vader werd zo de kiem van mijn project”, knikt ze.
“Het is en blijft erg dubbel, dat uit verlies en al de emoties die erbij komen, ook enorm veel schoonheid kan groeien.
“Een paar maanden geleden vond ik enkele oude familievideo’s terug van mijn vader. Op die beelden vond ik mezelf terug als klein meisje terwijl ik zonnebloemen aan het schilderen was.
“De cirkel was rond, alles klikte ineen. Het was het moment dat ik besefte: ik ben er klaar voor.”
De grote zwart-witfoto’s van de zonnebloemen die vandaag in Schönfeld ophangen, had Pauwels vorig jaar al in het atelier van François opgemerkt. Maar omdat het om zo een persoonlijk werk draaide, was de kunstenaar toen niet in staat om het te tonen op de tentoonstelling die Pauwels er destijds cureerde.
Vandaag, een jaar later, is dat wel het geval. Het project ging zelfs een eigen leven leiden. François ontvangt nu ook berichten over haar zaadjes van onbekenden.
Janine Vandebosch (1967) ziet net als Pauwels overal mogelijkheden in. Door haar werk heen ontwaar je een waaier aan vrolijkheden.
Wat evenzeer opvalt, is haar kleurgebruik. De interieurarchitect die ze naast haar kunstpraktijk is, komt boven in de uitgekiende paletten aan de muur bij Schönfeld.
“Ik zie overal gezichten in”, vertelt ze.
Ze pakt een werkje op en draait het 90 graden. “Kijk, als je het zo houdt, lacht er je een wezentje toe. Maar als je het omdraait, zie je weer heel wat andere interessante zaken.”
Vandebosch werkte ook als interieurarchitect voor de oud-rector.
“In de laatste periode van haar leven wou ze heel graag haar appartement in Oostende op orde brengen. Ze contacteerde me, ook al kende ik haar absoluut nog niet lang.
“Tijdens mijn eerste expo hier heeft Caroline twee werken van me gekocht. Niet veel later, tijdens de eerste covidzomer, trok ik voor haar naar Oostende.
“Greet en Albert Pepermans waren er ook, die hadden er net een groot werk geleverd. Met een klein team van mensen hebben we die dag kasten versleurd, werken opgehangen en geklust.
“Er bestaan ook foto’s van die bewuste dag. Caroline met de stofzuiger in de hand, ik met een boormachine en Greet was de fotograaf.
“In die korte tijdspanne heb ik Caroline echt mogen leren kennen, zo schoon en simpel als ze was. Tot aan haar dood zijn we ook contact blijven houden.”
NEDERIGHEID EN RESPECT
“You can not keep spring from coming”, schilderde Benedicte Lobelle (1966) ooit op een oude handtas van Caroline Pauwels, voor de force of nature die ze was. Het werd prompt een inspiratie voor de huidige expo.
Dat Pauwels een boon had voor haar werk, verbaast niet echt. Ze draagt de geest van de VUB-rector mee in zich.
“We maken deel uit van een groter geheel, maar we staan daar nog amper bij stil”, vertelt ze.
“De schoonheid van de bloei, de seizoenen, dat kan je ook vieren. Als mens zijn we echter iets te antropocentrisch geworden. Terug stilstaan bij de natuur en er een geëngageerde relatie mee hebben, daar moeten we weer naartoe. En dat is ook wat Caroline in zich droeg.”
“We missen respect en inzicht in de dynamieken van de natuur. We pakken de klimaatcrisis niet psychologisch aan, maar creëren een angstcultuur door heel individualistisch te denken.
“De klimaatverandering is ook enorm overweldigend, maar vaak wordt dan een egoïstisch antwoord geformuleerd.
“Je kan er ook voor kiezen om te proberen begrijpen dat we één zijn en alles verbonden is in de schoonheid van het bestaan. Schoonheid die ook Caroline zag.
“De nederigheid, het luisteren, het openstaan en de curiositeit. Daar moeten we naar terug en dat leerde ik ook zeker van haar.”
You can not keep summer from coming back
Schönfeld Gallery tot 5/8.
Beeld Tim Dirven
In memoriam
Caroline Pauwels
23 juni 1964 – 5 augustus 2022
Bron: De Morgen