Amper vier maanden geleden vertelde professor Henri Rosenberg – toen wekelijks te zien in Shalom allemaal!, de Play4-reeks over de Joodse gemeenschap in Antwerpen – hoe hij en zijn echtgenote Anita uitkeken naar hun verhuis naar Israël. Intussen wonen ze daar, en intussen is alles anders. Het bloedbad van 7 oktober, aangericht door Palestijnse militanten van Hamas, sloeg de wankele rust aan diggelen. ‘Een derde wereldoorlog is niet uit te sluiten.’
Evelien Roels – De Morgen/Humo
Enkele minuten vóór ons gesprek zaten professor Rosenberg en zijn echtgenote nog in de schuilkelder. In Petach Tikwa, de voorstad van Tel Aviv waar ze wonen, is de oorlog nooit veraf.
Henri Rosenberg: “We waren aan het eten toen het alarm afging. Als dat gebeurt, hebben we anderhalve minuut om in de schuilkelder te komen. Zo gaat het hier alle dagen.”
Kunnen jullie een normaal leven leiden?
“Alles staat in het teken van schuilen. Als we bij mensen op bezoek gaan, vragen we niet naar het toilet maar naar de schuilkelder. Aan de supermarkt parkeer ik in de ondergrondse parking, daar is er ook één. We hebben daar vorige week nog gezeten.
“Eigenlijk komen we zo weinig mogelijk buiten. Je moet er altijd op letten dat je binnen anderhalve minuut in een schuilkelder kunt zitten. Grote openbare gebouwen zetten op zo’n moment hun deuren open, sommige mensen openen hun voordeur voor ze zelf naar de kelder lopen. Na twintig jaar is dat hier een geolied systeem. Maar wennen doet het niet: we blijven schrikken als die sirene begint te loeien.”
Drie van uw kleinzonen zitten intussen aan het front.
“Dat is voor ons nog het ergste. Ze vervullen hun dienstplicht van drie jaar. Mijn andere kleinzoon is reservist en dus oproepbaar voor militaire dienst. Het zijn vier broers. Als het grondoffensief uitbreidt, zullen ze er alle vier bij zijn.”
Hebt u contact met hen?
“Ja, zolang de gevechten niet beginnen, zolang ze aan de goede kant van de grens met Gaza zitten, kunnen we contact houden via de gsm. Ze klinken goed. Ze doen wat ze moeten doen.
“Ik kan dat moeilijk vatten, ik zou die moed nooit kunnen opbrengen, maar het verschil is: ik neem een vliegtuig en ik ben weg, voor hen ligt de toekomst hier.”
De oorlog escaleerde op 7 oktober, na gruwelijke aanvallen van Hamas in het grensgebied van Israël met de Gazastrook. Hoe hebt u die dag beleefd?
“Het was Simchat Thora, een Joodse feestdag. Ik was vroeg opgestaan om te bidden. Om halfzeven stond ik in de badkamer toen de sirene afging.
“Mijn zoon uit Antwerpen was met zijn gezin bij ons voor de feestdag, ik maakte hen en mijn echtgenote wakker en we gingen naar de schuilkelder. Nadien besloot ik om toch naar de synagoge te gaan.
“Daar hoorde ik dat er al zeshonderd raketten waren gevallen. De sirene begon weer te loeien. Een soldaat sprak me aan, hij zei dat ik snel naar huis moest want dat er oorlog was.
“Thuis heb ik meteen de televisie aangezet, ook al was het sjabbat. Sindsdien volg ik het nieuws dag in, dag uit.”
Hebt u die dag naasten verloren?
“Nee. Ik ken niemand in dat gebied. Maar de beelden worden hier de hele tijd getoond. We zien kinderen die onthoofd zijn of verbrand.
“We horen verhalen van hele families die op gruwelijke wijze zijn vermoord. Dat raakt je heel hard, ook als je die mensen niet hebt gekend.”
Had u een aanval van dit formaat zien aankomen?
“Nee. Zelfs het leger niet.
“Zopas is aan het licht gekomen dat de Israëlische inlichtingendiensten niet op de hoogte waren omdat Hamas, dat de aanval al twee jaar aan het voorbereiden was, geen gebruik maakte van gsm-toestellen maar van vaste lijnen. Daarom was het zo’n verrassing.”
Israël reageerde fors. ‘We gaan Hamas met wortel en tak uitroeien’, beloofde de Israëlische premier Netanyahu.
“En dit keer schijnt het menens te zijn. Erop of eronder. Om de twee, drie jaar een kleine oorlog, dan weer een pauze: dat kon niet blijven duren.
“Er moet een einde aan komen, net zoals er een einde is gekomen aan die andere terroristische groeperingen ISIS en Al Qaida.
“Hamas is niet anders: die organisatie koestert óók een extremistische ideologie. Ze zeggen dat hun doel is Palestina te bevrijden, en die boodschap heeft het Westen overgenomen.
“Maar kijk eens naar hun spandoeken. Daarop lees je de echte inzet: ‘Free Palestine from the river to the sea.’
“Met andere woorden: de Joden in zee en alles voor ons. Dat gaat niet meer over grondgebied, dat is een bewuste uitroeiingsoorlog.
“Trouwens: ook in het belang van Palestina moet Hamas ontworteld worden. De burgers staan er onder het bewind van Hamas, zij kúnnen niet op straat komen en zeggen dat het genoeg is geweest.
“U moet weten: na elke ronde van raketaanvallen en Israëlische bombardementen in Gaza krijgt Hamas ontwikkelingsgeld van Europa om te helpen bij de wederopbouw.
“Hamas gebruikt dat geld al jaren om tunnels te bouwen. Ze hebben intussen een ondergronds netwerk van 500 kilometer. De mensen die er wonen, weten dat, die zijn dat ook beu.”
Israël reageert met raketaanvallen op Gaza. Is het verantwoord om zo’n dichtbevolkt gebied te bombarderen? Bij elke aanval worden burgers, ziekenhuizen en scholen getroffen.
“Israël heeft dezelfde opties als de 57 landen van de coalitie die tegen ISIS en Al Qaida heeft gestreden.
“Het Westen heeft die organisaties uitgeroeid met 100.000 burgerdoden als collateral damage. Bij de eliminatie van Al Qaida-topman Ayman al-Zawahiri kwam zijn hele gezin om het leven. Niemand reageerde.
“Volgens het internationaal recht was dat ook geen oorlogsmisdaad – hoe gruwelijk het ook klinkt. Het is pas een oorlogsmisdaad als je doelgericht wapens richt op burgers. En dat doet Hamas.
“Zij richten alléén maar op burgers, er is nog nooit een militaire faciliteit geraakt door hun raketten.
“Het is dus niet Israël dat oorlogsmisdaden begaat. Er is veel te doen om de bombardementen in de buurt van het Al Shifa-ziekenhuis.
“Een aantal Gazanen is ‘spontaan’ – lees: op vraag van Hamas – rond het ziekenhuis gaan zitten, zogezegd om te voorkomen dat Israël het zou ontruimen.
“Maar: de inlichtingendiensten weten met zekerheid dat het hoofdkwartier van Hamas onder dat ziekenhuis zit. Hamas gebruikt zijn eigen burgers gewoon als levend schild.
“De Israëli’s vuren nooit zomaar. Ze nemen voorzorgen voor een bombardement, ze bieden mensen de kans om te vertrekken. Ze hebben daar een tactiek voor: ze laten eerst een klein bommetje op het dak vallen, als waarschuwing dat het gebouw over vijftien minuten met de grond gelijk wordt gemaakt.
“Er ís collateral damage door Israëlische aanvallen, dat ontken ik niet en dat is heel erg, maar het Israëlische leger richt nooit op burgers. Het viseert de Hamasstrijders.”
Israël heeft de elektriciteit in Gaza afgesloten. Dat treft 2,2 miljoen onschuldige inwoners.
“Hamas bevindt zich ondergronds. De militanten moeten daar zuurstof hebben, ze moeten kunnen communiceren met de strijders bovengronds. Daar is elektriciteit voor nodig, of generatoren op benzine.
“Dáárom zijn de netten afgesloten, niet om de inwoners te treffen. Elektriciteit en benzine zijn een oorlogsdoelwit, geen middel om collectief mensen te straffen.
“Trouwens, Israël laat wel bevoorradingen toe in het zuiden, waar het een no-war zone heeft afgekondigd. De mensen die gevlucht zijn, de onschuldige burgers, hébben elektriciteit, water en levensmiddelen.
“Ook VN-secretaris-generaal António Guterres heeft het niet begrepen. Hij veroordeelde de barbarij van 7 oktober, maar zei ook dat zoiets niet gebeurt in een vacuüm. Dat het een gevolg is van 56 jaar van suffocating occupation, een verstikkende bezetting.
“Zo schuift hij de schuld dus weer in de schoenen van Israël, en dat gebruikt hij als argument om te eisen dat de elektriciteit onmiddellijk wordt hersteld.”
Volgens u heeft Egypte net zo goed de verantwoordelijkheid om Gaza van stroom te voorzien.
“Ja. Kijk naar de geschiedenis: in 1948 werd de staat Israël onafhankelijk verklaard.
“De zeven Arabische landen waren het daar niet mee eens en startten een oorlog. Egypte bezette de Gazastrook, Gaza zat op hun elektriciteitsnet.
“Na de Zesdaagse Oorlog in 1967 kwamen de Gazastrook en het schiereiland Sinaï in het bezit van Israël, tot het vredesakkoord met Egypte in 1979, waarna Sinaï terug naar Egypte ging.
“Voor de Gazastrook bedankten ze, ze zadelden er liever de Israëli’s mee op, maar die wilden Gaza óók niet en trokken zich in 2005 eenzijdig terug.
“Waarom is Israël dan automatisch verantwoordelijk, en Egypte als voormalige bezetter niet? Dat is meten met twee maten en twee gewichten.
“Europa heeft trouwens ook belang bij onze strijd. Want reken maar: ooit richt Hamas zich tegen Europa.
“Hamas is niet tegen Israël, het is tegen de ‘goddelozen’ en de westerse cultuur in het algemeen.
“In Europa is dat besef nog niet doorgedrongen. In Amerika wel.
“De Amerikanen steunen Israël, en dat doen ze niet alleen uit vriendelijkheid tegenover de Joden. Zij hebben er zelf belang bij om Israël te verdedigen en te bewapenen.”
Hoe belangrijk is die steun van Amerika?
“Amerika heeft hier no boots on the ground. Ze zullen niet tussenkomen in het conflict. Maar de morele steun is belangrijk, zeker als je de VN-secretaris hoort spreken over ‘verzet tegen een bezetter’. Dan is het belangrijk dat de grootste democratie wél achter Israël staat.”
Het Westen steunde Israël jarenlang onvoorwaardelijk. Nu lijkt er meer kritiek en protest te komen.
“De overheden staan achter Israël, het is de man in de straat die twijfelt. Stop de oorlog met Gaza, klinkt het. Dan zegt men dus eigenlijk: blijf Hamas gewoon nog jarenlang ondergaan.
“Ik vertelde je daarnet hoe ons leven er hier uitziet. Vertaal dat eens naar pakweg Antwerpen: je bent op weg naar het Centraal Station, het alarm gaat af en je hebt anderhalve minuut tijd om een schuilkelder te vinden.
“En dat kan op ieder moment van de dag gebeuren: tijdens het eten, tijdens de boodschappen, midden in de nacht.
“Je kunt dat het best vergelijken met de V-bommen die de nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog afvuurden op burgerdoelen.
“Ik denk niet dat één Europees land bereid zou zijn om in die omstandigheden voort te leven. Dat hebben ze toen ook niet gedaan: zij hebben het Duitse Dresden platgebombardeerd, met 25.000 burgerdoden als gevolg.
“Het punt is: het Westen heeft geen idee van de kern van het conflict. Slogans worden duizenden keren gedeeld en raken zo ingeprent in de geesten.
‘Gaza is een openluchtgevangenis’: Caroline Gennez herhaalt dat ook de hele tijd.
“Het klópt niet.
“Ten eerste: Gaza is niet bezet door Israël. De Westelijke Jordaanoever is bezet door Israël, daar heb ik óók vragen bij. Maar Gaza niet.
“Ten tweede: Israël heeft nu pas de grenzen met Gaza gesloten. En er is geen enkele wet, behalve binnen de Europese Unie, die zegt dat je je grenzen open moet houden. Zeker niet als je land grenst aan een schurkenstaat.
“Israël heeft dus geen enkele verantwoordelijkheid tegenover Gaza.
“Maar het nieuws in het Westen is gekleurd.
“Bij de aanval op het Ahli Arab-ziekenhuis vielen géén vijfhonderd doden, zoals eerst werd gemeld. Ook geen achthonderd, zoals naar verluidt op aanplakbiljetten op de Antwerpse Meir wordt beweerd.
“Het waren er vijftig. Dat blijft een afschuwelijk aantal, maar het toont aan hoe vertekend de berichtgeving is.
“Het probleem is dat wij – ik ook – het conflict benaderen vanuit onze Europese denkpatronen. We denken dat die mensen zijn zoals wij, dat ze dezelfde waarden hebben. Maar ze zijn niet opgevoed met Europese normen.
“Welke Europees opgevoede man kan iemand gewoon de keel oversnijden? Ik zou nog geen kip kunnen doden, ik vind dat afschuwelijk.
“Zij doden zonder verpinken.
“Er is een telefoongesprek vrijgegeven van een van de strijders. Hij belt naar zijn ouders met de telefoon van de Joodse vrouw die hij net heeft gedood. Hij vertelt trots hoe hij tien mensen heeft afgeslacht met zijn blote handen. Die ouders zeggen: goed gedaan. Ze zijn vol lof.
“Kun je je voorstellen dat een in Europa opgevoede moeder dat tegen haar kind zou zeggen?”
Intussen is Israël een grondoffensief begonnen in Gaza. Naar verluidt verdeelt dat de Israëlische bevolking: sommigen vinden dat de gijzelaars eerst in veiligheid hadden moeten worden gebracht, anderen menen dat alleen een aanval het gevaar kan stoppen.
“Die verdeeldheid was er in het begin, maar dat is voorbij. De legerleiding heeft de mensen kunnen overtuigen.
“De Amerikaanse president Biden gaf herhaaldelijk de raad om korte invallen te doen in plaats van een bezetting, en dat doet het leger nu: ze dringen telkens dieper door in Gaza, maar trekken zich dan weer terug.
“Ze nemen gevangenen mee om informatie te verzamelen. Zo weten ze intussen dat Hamas niet de faciliteiten heeft om 250 gegijzelden op één plaats onder te brengen. Ze zitten verspreid, naar verluidt ook bij mensen thuis.
“De aanpak werkt: afgelopen nacht (de nacht van 30 oktober, red.) is men er op die manier in geslaagd om een vrouwelijke gijzelaar te bevrijden.”
Beeld ANP / EPA
PASMUNT
Twee weken geleden raakte bekend dat de jonge Duits-Israëlische Shani Louk, die op 7 oktober werd ontvoerd op het Nova-muziekfestival in Re’im, is overleden.
(cynisch) “Aan een hartaanval, zeker?
“Nee, ze is door Hamas vermóórd. De Duitse bondskanselier Olaf Scholz liet daar geen twijfel over bestaan.
“Pleitbezorgers uit het buitenland riepen heel hard dat men humanitaire goederen moest toelaten voor de Palestijnen die – op suggestie van Israël – naar de no-war zone zijn gevlucht. Dat is goed, men moet die mensen zeker geen hulp ontzeggen.
“Maar waarom zwijgen diezelfde barmhartige Samaritanen over het feit dat Hamas het Rode Kruis niet tot bij de gegijzelden laat komen, ook al hebben ze daar recht op? (Schudt het hoofd)
“Het is erg, maar ik maak me weinig illusies over het lot van die mensen.”
Hoe moet het volgens u verder?
“Voor de Westelijke Jordaanoever zie ik maar één oplossing: het einde van de bezetting.
“Ik behoor tot de weinigen die er zo over denken, maar ik ben anders opgevoed dan de mensen hier, ik ben opgevoed met Europese normen. Stopt de bezetting niet, dan zal het conflict daar nooit opgelost raken.
“De oplossing voor Gaza is anders. Daar moeten we Hamas uitschakelen en de Gazanen de vrijheid geven om hun eigen leiders te kiezen. Ik denk niet dat ze nog voor Hamas zouden kiezen. Ook zij hebben jarenlang alleen maar leed gehad.”
Is het haalbaar om, zoals premier Netanyahu aankondigde, een organisatie als Hamas met wortel en tak uit te roeien?
“Ja, als we in die tunnels raken. De special forces zijn bezig de uitgangen te dichten. Mijn idee was ooit om gas in die tunnels te pompen, of water. Maar waarschijnlijk heeft Hamas tussenschotten gebouwd. Ze hebben veel geïnvesteerd in een gesofisticeerd beveiligingssysteem.”
Frank Roels, emeritus professor aan de Universiteit Gent, stelt een andere oplossing voor. Hij schreef in een brief aan Humo: ‘Kan de Europese Unie, als de belangrijkste handelspartner van Israël, niet in één vingerknip doen wat het tegenover Rusland heeft gedaan? Alle geldverkeer stilleggen, Israëlische tegoeden blokkeren, import- en exportvergunningen opschorten tot Israël zijn oorlog tegen de Palestijnen stopt en begint te onderhandelen.’
“Dat zijn weer die Europese denkpatronen. Waarom heeft men niet met ISIS onderhandeld, of met Al Qaida? Met die mensen kún je niet onderhandelen.
“Met wie zou Israël ook moeten praten? Er is niet één Hamas-leiding. Wij spreken altijd over Hamas, maar er is een hele reeks van die organisaties.
“Bovendien: dat mes snijdt aan twee kanten. Ik hoef je niet te zeggen hoeveel spitstechnologie in Israël is ontwikkeld, hoeveel Nobelprijs winnaars uit Israël komen.
“Mocht Europa plots niet meer kunnen rekenen op de Israëlische wetenschap, dan zou het daar zelf heel wat nadeel door ondervinden.
“Het idee van die boycot komt wellicht van een man die niks weet over de situatie in Gaza. Want leg me eens uit: waarover zou Israël dan moeten onderhandelen? Hun aftocht uit Gaza?
“Zoals ik daarnet al zei: ze zíjn daar niet eens. Gaza is de Westelijke Jordaanoever niet.”
Voor u zijn onderhandelingen uitgesloten?
“Ja. Er ís ooit onderhandeld. In 2006 werd de Israëlische student Gilad Shalit, korporaal in het Israëlische leger, ontvoerd door Hamas. Zij vroegen toen duizend Palestijnse gevangenen in ruil voor Shalit. Die hebben ze gekregen, en die vrijgelaten gevangenen voeren nu oorlog tegen Israël.
“Nu smeekt Hamas om te stoppen met de bombardementen. Dat weigert Israël, dus vragen ze om een paar uur respijt per dag.
“Dat doen ze niet voor de bevolking, dat is voor hun eigen bevoorrading.
“Hamas had niet gedacht dat het zo lang zou duren en dat er zoveel bommen op Gaza zouden vallen. Het valt in die zin op dat het momenteel kalm is op de Westelijke Jordaanoever.
“De Israëlische Arabieren, die normaal Hamas steunen, roeren zich niet. In de Al Aqsa-moskee in Jeruzalem is ook alles rustig.
“Hamas had gehoopt op onrust, ze hadden hun broeders opgeroepen om buiten te komen en te protesteren tegen Israël. Maar niemand wenst geassocieerd te worden met de barbarij van 7 oktober. Ik denk dat Hamas dat nu pas beseft.
“Israël zal niet stoppen, denk ik.
“Het is de eerste keer dat het hele land, politiek en burgers, achter de regering staat.
“Niet dat ze die regering goed vinden, integendeel. Maar de militairen doen hun job goed, en de regering én de oppositie, van links tot rechts, steunen de militaire actie.
“Het draagvlak is breed, de regering kán nu niet beslissen om te stoppen.”
U staat niet achter de huidige regering van premier Netanyahu?
“Absoluut niet. De moeizame regeringsvorming van premier Netanyahu heeft een maxiregering met 35 ministers opgeleverd.
“Enkelen daarvan zijn totaal onbekwaam, en die onbekwaamheid komt nu tot uiting. Niks marcheert, iedereen reclameert.
“Na de aanval van Hamas hebben de ministers een week lang hun gezicht niet laten zien.
“Netanyahu heeft nog geen enkele persconferentie gegeven waarbij vragen mochten worden gesteld, het waren telkens gefilmde verklaringen.
“Er valt nochtans heel wat te vragen: waarom zijn zonen in het buitenland zitten, bijvoorbeeld. Waarom ze niet teruggekomen zijn om samen met iedereen het juk te dragen.”
Bij de nieuwe aanstelling van Netanyahu in 2022 was er al internationale bezorgdheid dat zijn uiterst rechtse regering het conflict met de Palestijnen zou aanwakkeren. Heeft hij mee de hand in wat er nu gebeurt?
“Dat denk ik niet. Ja, hij heeft strijdvaardige verklaringen afgelegd: ‘We gaan Hamas uitroeien.’ Maar uit de beslissingen van zijn regering blijkt dat hij toch vooral bang is. Ik denk niet dat hij het conflict bewust heeft aangewakkerd.”
Hoe groot acht u de kans dat het geweld overslaat naar andere regio’s?
“Als Hezbollah Israël aanvalt, is Libanon betrokken partij. Maar ik denk niet dat ze dat zullen doen. Er zijn heel wat Libanezen die Hezbollah haten, en die zullen hen bij een conflict maar wat graag in de rug aanvallen.
“Hetzelfde geldt voor Syrië.
“Iets anders zijn de terroristen die Jemen hebben ingepalmd, de Houthi-militie. Zij beschieten nu Amerikaanse basissen, en ze zijn voorposten van Iran. Dat zou kunnen leiden tot een oorlog met Iran, en dan wordt het veel groter.
“China en Rusland staan aan de kant van Iran: zo zou het kunnen escaleren tot een derde wereldoorlog.
“Ik weet niet of Rusland er belang bij heeft om een tweede front te openen, en China om zich van het Westen te vervreemden. Ik denk van niet. Maar je weet nooit.
“Beide kanten zitten net onder het niveau van een echte oorlog, Hezbollah provoceert een beetje om te tonen dat ze iets voor Hamas doen: je weet niet waartoe dat leidt.”
Wat zijn de gevolgen voor Europa?
“Europa moet opletten. Men weet dat er slapende cellen zijn van Hamas en andere organisaties. En je hebt in Europa ook wat ik de vijfde colonne noem: mensen die op een of andere manier gelinkt zijn aan de Hamas-ideologie, die de slogans van Hamas overnemen of herhalen wat ze horen op Al Jazeera – de spreekbuis van Hamas – en dat rondbazuinen in onze straten.
“Het erge is: we zijn die vijfde colonne zelf aan het voeden.
“Neem het weekblad Knack: dat publiceerde een artikel over de gruwel van 7 oktober in Israël. Maar de enige foto bij het artikel toonde Hamas-mensen die een van hun eigen gewonden wegdroegen. Dat zou dan moeten illustreren welke barbarij die dag in Israël heeft plaatsgegrepen!
“Het zou weleens kunnen dat Europa de volgende stap is voor Hamas. Wij, de Joden, zijn de eerste slachtoffers. Dan volgt de rest.
“Het zou me ook niet verwonderen mochten er vluchtelingen uit Gaza naar Europa komen. Europa heeft open poorten en een goed hart.
“Wij denken: ‘Die arme mensen, we moeten hen binnenlaten.’ Net zoals dat gebeurde met de mensen uit Oekraïne.
“Maar het verschil is: Oekraïners hebben geen antiwesterse gevoelens. Integendeel, zij willen net bij Europa komen. Hamas niet.
“Hamas wil de goddelozen uitroeien, want dat staat volgens hen zo voorgeschreven.
“Als ik eerlijk ben: volgens mij heeft Europa geen grote toekomst.”
ANTWERPEN
Hebt u intussen nog veel contact met de Joodse gemeenschap in Antwerpen?
“Elke dag. Mijn kinderen wonen daar. Mijn hart zit op beide plaatsen. Eigenlijk heb ik twee thuislanden en ze zijn me alle twee heel dierbaar.”
Zijn de Antwerpse Joden bang door wat er in Israël gebeurt?
“Ik maak me meer zorgen dan zij, denk ik. Ik vind dat ze te onbekommerd zijn. Hamas zegt zelf: als het hier niet lukt, zullen we daar beginnen. Ik zeg niet dat ze specifiek Antwerpen bedoelen, maar de dreiging is er.”
Het DPG-gebouw, vlak bij de Joodse buurt, is vanwege de verhoogde dreiging extra beveiligd: niemand loopt er nog zomaar in of uit. Het Centraal Station ertegenover werd ontruimd toen er een achtergelaten koffer werd gevonden.
“Een vriend zei me dat het toezicht op de Joodse wijk ook verhoogd is. Er rijden meer patrouillewagens rond, ook anonieme. Maar of dat het verschil maakt?
“Er zijn ook Joodse vrijwilligers die postvatten bij synagogen en in rechtstreeks contact staan met de politie. Ik weet niet of ze bewapend zijn. Ik hoop van wel.”
Wat zouden ze meer kunnen doen?
“Hun bezorgdheid uiten. Dat is een eerste stap. Als je niet bezorgd bent, dan doe je ook niks. Nu ja, misschien ben ik te alarmistisch.
“Mijn kinderen zeggen: papa, zaai geen paniek. Maar ik ben er niet gerust op. Ik voel me hier in Israël meer beschermd dan ik me in Antwerpen zou voelen. Ik zeg niet dat er iets gaat gebeuren, maar er moet maar één gek zijn.”
Bent u bang voor de toekomst?
“Ja. Hier in Israël wordt voortdurend gezegd dat we het sterkste leger ter wereld hebben. Maar als je ziet wat er gebeurd is op 7 oktober, dan denk je toch: praten ze niet meer dan ze handelen? Zíjn ze er wel? En dan spreek ik nog niet van een mogelijke biologische of chemische aanval.
“Natuurlijk: ik kom uit Europa, ik ben hier niet opgegroeid, ik ben de dreiging van oorlog niet gewend. Voor mij was het ergste tot nu toe een betoging of iets dergelijks.
“Ik ben dus niet representatief voor de Israëlische bevolking, en ik hoop dat mijn angst onterecht is.
“Maar ik ben bang, ja. Ik geef dat toe.”
© Humo
Beeld Saskia Vanderstichele
Lees ook
- Thomas Friedman
Israël is echt in gevaar, meer dan ooit sinds de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948 - Gaza
Wapenstilstand in Gaza nu - David Grossman
Mijn land is een ziek lichaam - Amichai Eliyahu
De ‘racistische idioot’ die nucleaire wapens in Gaza als een legitieme optie ziet - Benjamin Dalle
Kinderrechten verdedig je altijd (of nooit) - Réginald Moreels
Waar mensen stoppen mens te zijn - Mustafa Barghouti
Het echte doel van deze oorlog is een etnische zuivering van Gaza - Yuval Noah Harari
Links is in het Westen ‘onverschillig’ tegenover gruweldaden van Hamas - Johan Depoortere
De hypocrisie van het Westen is adembenemend - David Grossman
Israël presenteert zich als democratie, maar is het niet - Bart Eeckhout
Valt er een morele hiërarchie aan te brengen in het kwaad dat Hamas en Israël aanrichten - Maarten Boudry
Als Israël dat wilde, had het de hele Gazastrook al ontelbare keren van de kaart kunnen vegen - David Grossman
Ik wil niet langer vertoeven in een wereld die zulke monsters toelaat om te bestaan - Arnon Grunberg
Hamas heeft deze oorlog al gewonnen - Ramsey Nasr
Palestijnse slachtoffers hebben geen namen, het zijn nummers - Yuval Noah Harari
Alleen internationale inmenging kan ons nog redden - Palestina
Welke boeken leest u het best om te begrijpen wat in Israël gaande is
Overzicht
Lees alle berichten in deze categorie
Bron: De Morgen/Humo