Niet iedereen deelt de verontwaardiging over de uitspraak, en al zeker niet de manier waarop de rechters worden geviseerd.
De Standaard
Reuzegom (1)
Ik ben geschrokken. Niet van de uitspraak in de zaak-Sanda Dia, wel van de ongelooflijke hardheid in onze samenleving. Dat de Reuzegommers een werkstraf zouden krijgen, was te voorspellen. De gevangenissen zitten overvol en uit het proces blijkt dat de jongemannen geen gevaar vormen voor de samenleving. Een gevangenisstraf zou hen noch de maatschappij vooruithelpen. Een gevangenisstraf is vaak zelfs een stap achteruit vanwege traumatische ervaringen of slechte invloeden.
Om te voldoen aan de vraag om iets op hun strafblad te krijgen, had uitstel een mogelijkheid kunnen zijn. Dan waren ze niet de cel ingegaan als ze zich een tijdlang als voorbeeldige burgers hadden gedragen. Klinkt dat dan nuttiger in het geval van de Reuzegommers? Hadden ze daar meer van geleerd?
De focus op dat strafblad is niet eens meer nodig. Hun namen zijn wijdverspreid op de sociale media en makkelijk te vinden op het internet. Dat brandmerk hebben ze al. Het is vanzelfsprekend dat ze de gevolgen van hun daden moeten ondervinden. Tegelijkertijd mogen wij als samenleving niet blind zijn voor de gevolgen die ze al dragen, door het etiket van ‘verwerpelijke elite’ dat we op hen hebben gekleefd.
‘In België rennen ruikeluiszoontjes weg voor moord bij een studentendoop’, lees je op de sociale media. De Reuzegommers zijn veroordeeld voor onopzettelijke doodslag, dat is geen moord. Ze hadden niet de intentie om te doden.
We zijn geneigd om zonder kennis snel te oordelen. Doodsbedreigingen worden geuit op sociale media, privégegevens van familieleden online geplaatst. Die mensen worden opgebeld en bedreigd in hun praktijk, restaurant of bedrijf. Dat is angstaanjagend. We lijken terug te keren naar de tijd van de heksenjachten.
Anna Cartuyvels
Reuzegom (2)
Aan het einde van een vergadering aten we samen nog een hapje. Het gesprek ging al snel over het vonnis in de zaak-Sanda Dia en de reacties erop.
‘Ik ben trots op de jeugd, die zich waardig, maar verontwaardigd toont in het protest’, opperde iemand.
‘Die Youtuber was wel wat te voortvarend’, vond een ander. ‘Die families moeten niet het slachtoffer worden. Hij moet zijn bronnen beter checken, twee jongens waren niet eens veroordeeld.’
‘Rechtspraak is openbaar, dus die namen mogen van mij openbaar worden gemaakt’, zei de jurist. ‘Ik mag er niet aan denken dat mijn dochter met een van hen naar huis komt!’
‘Maar dat Tiktokfilmpje van Sammy Mahdi Dat was er toch over! Een politicus die de rechterlijke macht publiekelijk bekritiseert. In de stijl van dat akkefietje over “activistische rechters” van die andere partijleider.’ Maar ja, verkiezingskoorts maakt ziek, zeker?’
‘Maar stel je eens in de plaats van die gezinnen. Zouden jullie niet alles uit de kast halen om jullie zonen te beschermen? Akkoord, wat ze deden was onverantwoord, maar hoe gaat dat als je gedronken hebt? Ik zou ook de duurste advocaat nemen om hen te beschermen. Die gasten hebben nog een heel leven voor zich.’
Ik begon inwendig te koken. Sanda Dia vond de dood in een ritueel waarvan hij hoopte dat het voor hem een weg zou openen naar een gerespecteerd bestaan. Het ritueel was respectloos, kwellend ongenadig en zoveel meer. Geen van de daders bleek enig empathisch vermogen te hebben. Als zulke studenten later op posities met macht komen, achten ze zich onaantastbaar. Net zoals proffen die nu niet kunnen inzien dat ze hun onderzoekers uitpersen en genadeloos onder druk zetten.
Maar wat zou ik zelf doen als ouder? Me mateloos schamen en me afvragen waarom ik er niet in geslaagd ben mijn zoon te overtuigen van het gevaar van overmatig drankgebruik. Waarom ik er niet in geslaagd ben hem te leren dat macht gevaarlijk is en dat je gezag moet verdienen door inzet, empathie en mededogen te tonen.
We weten niet wat de ouders hebben gedaan na het onherstelbare wangedrag van hun zonen. Ik raad hun het uitstekende boek Apeirogon aan. Daarin beschrijft Colum McCann het lijden van Palestijnse en Joodse ouders die door de aanhoudende waanzin in Israël en de bezette gebieden hun kinderen verloren. Alleen door het gedeelde leed brengen ze begrip voor mekaar op en vinden ze de kracht om in verbondenheid actie te voorkomen.
Inge Roseeuw, criminoloog, Oelegem
Reuzegom (3)
In ons land mag je iemand niet zomaar een racist noemen. Behalve als het om rechters gaat kennelijk, want dat gebeurt nu zonder enig bewijs om de haverklap. Ach ja, mensen die hun grensoverschrijdend of gewelddadig gedrag gewoon elders voortzetten bemannen onder meer rechtbanken, zoals Bieke Purnelle in haar column schreef.
Dat iemand wiens enige verdienste is dat hij honderdduizenden volgers op Youtube achter zich krijgt, meer invloed lijkt te hebben dan een rechtbank, is al erg genoeg. Maar dat een vooraanstaand politicus meehuilt met de wolven in het bos, dat zijn bijna Hongaarse toestanden.
En waarom? Omdat de straffen te laag zijn? De meeste roepers kennen het dossier niet, hebben de zittingen niet bijgewoond en hebben zelfs het arrest niet gelezen.
Intussen blijken de daders juist te zwaar te zijn gestraft. Het is immers goed gebruik om bij de strafbepaling mee te laten wegen welke ándere negatieve gevolgen ze van hun daad ondervinden. Welnu, het losgebarsten middeleeuwse volksgericht zou rechtvaardigen om géén andere straf dan een voorwaardelijke op te leggen.
Hans Smulders, Sint-Niklaas
Reuzegom (4)
De uitspraak van het hof van beroep in de zaak van de Reuzegommers blijft velen beroeren. Juristen kijken vanaf de zijlijn naar hoe het maatschappelijk debat afglijdt. Er was een stille mars in Leuven. De initiatiefnemer kreeg een forum in de televisiestudio’s. Hij bleek het arrest niet eens gelezen te hebben. Mogen we van een universiteitsstudent nog verwachten dat hij zich even informeert alvorens te fulmineren over iets wat niet eens in het arrest staat?
Er is de boodschap van Acid, die zijn honderdduizenden volgers trakteerde op wat bagger. Vraag maar aan de restauranthouder (vader van een Reuzegommer die niet vervolgd en dus ook niet veroordeeld werd, maar wel door Acid met naam en toenaam genoemd) wat de impact is van die desinformatie en wat de gevolgen zijn voor zijn restaurant. De vrijheid van meningsuiting is een belangrijk goed, maar kent grenzen.
Ook Sammy Mahdi (CD&V) mag zich op die vrijheid van meningsuiting beroepen. Hij is wel voorzitter van een regeringspartij en dat brengt ook verantwoordelijkheden met zich. Geen vrijheid zonder verantwoordelijkheid.
Mahdi vindt dat Acid niet moet worden gestraft. Het is niet aan hem om daarover te oordelen. Dat is de taak van een rechter, die dan wetten zal toepassen die door partijgenoten van Sammy Mahdi zijn geschreven en gestemd. Partijvoorzitter zijn brengt ook verantwoordelijkheid met zich.
Mahdi alludeert op de klassenjustitie vanwege de zogezegd lage straffen voor de Reuzegommers. Is het niet de rechtbank die ook daarover oordeelt? En overigens: zijn het niet de parlementsleden van zijn partij die de werkstraf hebben mogelijk gemaakt, waardoor de rechter in bepaalde omstandigheden de reclassering van iemand die een strafbaar feit heeft gepleegd het belangrijkst vindt?
Als Mahdi als politicus vindt dat de rechters die wettelijk voorziene mogelijkheid verkeerd toepassen, dan moet hij de wet laten aanpassen zodat dat niet meer kan. Een politicus moet zich wel neerleggen bij de toepassing ervan in een concrete zaak. Door dat nu in deze zaak ter discussie te stellen, plaatst Mahdi zich in de buitenbaan van de democratie, de plek waar populisme en antipolitiek welig tieren.
Wat zou een bezadigd man als Koen Geens van die strapatsen vinden, of minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden, die nog niet zo lang geleden een gerespecteerd advocaat was? Wie heeft er te winnen bij het systematisch afkraken van de beginselen van de rechtsstaat?
We moeten niet verbaasd zijn als de burgers geen vertrouwen meer hebben in het gerecht, als de voorzitter van een regeringspartij aan Tiktokjustitie doet. Het is de taak van welmenende juristen (advocaten, magistraten en anderen) om de werking van het gerecht iedere dag opnieuw uit te leggen en te duiden. Schandpalen van welke aard ook horen niet thuis in een rechtsstaat. Het wordt tijd voor een stille mars van de redelijken.
Hugo Lamon, advocaat, Hasselt
Lees ook
Dave Sinardet – Plots is het buitengewoon stil bij de partij die hardere bestraffing al decennia uitroept tot een van de speerpunten van haar programma
Guillaume Van der Stighelen – Als een vader openlijk smeekt om antwoorden, geef hem die dan
Bieke Purnelle – Wie roept de orde tot de orde
Op de kop – Tom Naegels – Trump voor tiener
Raf Njotea – Een kwestie van macht
Bart Eeckhout – De TikTok-bijdrage van Sammy Mahdi aan het explosieve Reuzegom-debat is een gevaarlijke, platte tactiek – Meer niet
De kritiek op Acid gooit alleen maar meer olie op het vuur – Sammy Mahdi neemt het op voor YouTuber na Reuzegom-video
Wat staat nu eigenlijk in het Reuzegom-arrest
Protest tegen Reuzegom-arrest loopt uit de hand
Bron: De Standaard