Nu het Israëlische leger Gaza-stad binnentrekt, wordt het met het belangrijkste tunnelbolwerk van terreurbeweging Hamas geconfronteerd. De tunnels uitschakelen is de topprioriteit voor Israël. Maar dat wordt een zware en tijdrovende klus, omdat achter elke hoek een boobytrap kan zitten.
Yannick Verberckmoes – De Morgen
De ‘metro van Gaza’ wordt zware dobber voor Israël
“Ze komen eruit, beginnen te schieten en dan trekken ze zich terug in de tunnel”, zegt een Israëlische majoor tegen het Amerikaanse NBC News.
“Ze gaan van de ene naar de andere.”
De majoor wijst een donker gat aan, op de bodem van een kuil in de zandgrond. Volgens de Amerikaanse tv-zender is de tunnel al gebruikt om Israëlische militairen in een hinderlaag te lokken.
Tunnels geven de strijders de mogelijkheid om uit het niets op te duiken, achter Israëlische militairen, en hen dan onder vuur te nemen.
De majoor geeft in zijn interview ook aan hoe complex het netwerk is. Onder Gaza heeft Hamas een spinnenweb van tunnels aangelegd, die op elkaar uitgeven. Het Israëlische leger spreekt over de ‘metro’ van Gaza, waarlangs Hamas strijders kan verplaatsen. Het volledige netwerk zou zo’n 500 kilometer lang zijn.
Het Israëlische leger zegt dat het sinds de start van de grondoperatie al zo’n 130 tunnels heeft vernietigd.
Volgens Didier Leroy, Midden-Oosten-expert aan de Koninklijke Militaire School, is het uitschakelen van dat netwerk het belangrijkste Israëlische doel.
“Het netwerk is over heel Gaza verspreid en beperkt zich zeker niet tot Gaza-stad”, zegt Leroy.
“In het zuiden gebruikt Hamas tunnels om wapens vanuit Egypte binnen te smokkelen. In het noorden heeft het tunnels gegraven om Israël binnen te dringen.”
BUNKERBUSTERS
Langs die tunnels zijn Hamas-strijders op 7 oktober gegaan, toen ze in Israël een slachtpartij aanrichtten.
Het ondergrondse netwerk vormt nu ook een deel van de verklaring waarom de Israëlische bombardementen op Gaza zo hevig zijn. Het gezondheidsministerie in Gaza, dat onder controle staat van Hamas, claimt dat er al meer dan 10.000 slachtoffers zijn gevallen, bijna de helft zijn kinderen.
Om de ondergrondse strijd te winnen, heeft het Israëlische leger verwoestend materiaal. Het zet zware bommen in, die ook in de ondergrond kunnen doordringen. Die worden in het vakjargon bunkerbusters genoemd.
Eén type waar het Israëlische leger over beschikt is de GBU-28, die kan 30 meter aarde penetreren, of 8 meter beton. Zo’n bom weegt meer dan twee ton en wordt met een laser naar zijn doel geleid.
Maar ondanks het Israëlische hightech overwicht geeft het tunnelnetwerk, waar ook commandoposten en wapenopslagplaatsen zijn ingericht, Hamas een kans in de strijd.
De beweging graaft haar tunnels bij burgerdoelwitten en houdt er gijzelaars gevangen. Zo probeert de organisatie haar ondergrondse levensader tegen de Israëlische bommen te beschermen. Sommige tunnels zijn ook zo diep dat ze vanuit de lucht niet kunnen worden uitgeschakeld.
De knowhow heeft de organisatie volgens Leroy bij het Libanese Hezbollah gehaald.
“Hamas gebruikt tunnels al sinds de jaren 2000 om de blokkade van Gaza te omzeilen”, zegt Leroy.
“Israël stelde die blokkade in opdat de bevolking zich tegen Hamas zou keren. Maar dat heeft nooit gewerkt.”
Hamas is niet de eerste groepering die zich tot tunnels wendt om tegen een technologisch superieure vijand te strijden.
De Vietcong deed al hetzelfde tegen het Amerikaanse leger in Vietnam. Het liet de Vietnamese guerrillastrijders toe om Amerikaanse soldaten, terwijl ze lagen te slapen, in hun eigen bases aan te vallen.
Andere voorbeelden gaan nog veel verder terug in de tijd, zelfs al in de oudheid deden legers aan tunneloorlogsvoering om hun vijanden te verslaan. Ook toen al was het een uitstekende manier om een veel sterkere tegenstander te bekampen.
Ook Joodse opstandelingen wendden zich in de tweede eeuw na Christus tot een tunnelnetwerk om wapens en voedsel op te slaan voor hun strijd tegen de Romeinen.
Het principe is al die tijd hetzelfde gebleven: verdedigers kunnen zich onder de grond verschuilen en indringers moeten zich een weg banen langs allerlei valstrikken. Het maakt van tunneloorlogsvoering vandaag nog steeds een ware nachtmerrie, te meer omdat gps-toestellen of nachtkijkers onder de grond geen hulp bieden.
ROBOTS EN HONDEN
Het Israëlische leger vertrouwt wel op andere technologie, die het tegen tunnels heeft ontwikkeld.
“Verkenningseenheden hebben ondergrondse radars, boormateriaal of sensoren die vanop de grond of vanuit de lucht tunnels kunnen vinden”, schrijft John Spencer, hoofd van de Urban Warfare Studies bij de Amerikaanse militaire academie West Point, in een commentaarstuk.
“Ze beschikken ook over radio- en navigatietechnologie die wel werkt onder de grond.”
Israël heeft ook een speciale eenheid opgericht, de Yahalom. Die commando’s, die tot de genietroepen behoren, zijn specifiek opgeleid om in tunnels te vechten.
Soldaten worden getraind met virtual reality-simulatoren, die hen in de krappe ruimtes leren bewegen. Om de tunnels binnen te gaan en in kaart te brengen hebben de Israëliërs ook nog op afstand bestuurde robots.
Israël beschikt zelfs over honden die zijn geoefend in ondergrondse oorlogsvoering.
Ondanks de snufjes zal Israël volgens Spencer nog een hele kluif hebben aan het netwerk, omdat het zo groot en complex is. Het volledige netwerk ontmantelen lijkt ook niet haalbaar.
Er is volgens de Amerikaanse expert maar één zekerheid bij deze operatie: “Dit zal heel veel tijd kosten.”
Beeld Uriel Sinai / NYT
Lees ook
- David Grossman
Mijn land is een ziek lichaam - Amichai Eliyahu
De ‘racistische idioot’ die nucleaire wapens in Gaza als een legitieme optie ziet - Benjamin Dalle
Kinderrechten verdedig je altijd (of nooit) - Réginald Moreels
Waar mensen stoppen mens te zijn - Mustafa Barghouti
Het echte doel van deze oorlog is een etnische zuivering van Gaza - Yuval Noah Harari
Links is in het Westen ‘onverschillig’ tegenover gruweldaden van Hamas - Johan Depoortere
De hypocrisie van het Westen is adembenemend - David Grossman
Israël presenteert zich als democratie, maar is het niet - Bart Eeckhout
Valt er een morele hiërarchie aan te brengen in het kwaad dat Hamas en Israël aanrichten - Maarten Boudry
Als Israël dat wilde, had het de hele Gazastrook al ontelbare keren van de kaart kunnen vegen - David Grossman
Ik wil niet langer vertoeven in een wereld die zulke monsters toelaat om te bestaan - Arnon Grunberg
Hamas heeft deze oorlog al gewonnen - Ramsey Nasr
Palestijnse slachtoffers hebben geen namen, het zijn nummers - Yuval Noah Harari
Alleen internationale inmenging kan ons nog redden - Palestina
Welke boeken leest u het best om te begrijpen wat in Israël gaande is
Overzicht
Lees alle berichten in deze categorie
Bron: De Standaard