Het proces rond de dood van Sanda Dia in 2018 tijdens een studentendoop nadert zijn einde voor het hof van beroep. En toch blijven er nog cruciale vragen onbeantwoord.
Heleen Debeuckelaere – De Standaard
Als steun en eerbetoon aan Sanda Dia, zijn vader Papis Dia en gans de familie hebben we de zaak Sanda Dia gevolgd vanaf 7 december 2018 tot vandaag. Je kan een overzicht vinden van vele krantenartikels, boeken en podcasts in het In memoriam Sanda Dia Lees alle berichten over: Sanda Dia Rust zacht Sanda ❤ #JusticeForSanda |
‘Je kunt niet toegeven dat je hebt gefaald, en daar dan via je advocaat de vrijspraak voor vragen.’
Vrijdagochtend benoemde Jorgen Van Laer, advocaat van Reuzegommer Q.W. of ‘Paterberg’, wat velen in de rechtbank al dagenlang dachten.
Van Laer weet wat het is om als broer iemand te verliezen: hij heeft twaalf jaar geleden zijn zus plots moeten afgeven. Hij richtte vrijdag expliciet zijn betoog aan Seydou De Vel, de broer van Sanda Dia, en aan vader Ousmane.
Via zijn advocaat pleitte Q.W. schuldig voor onopzettelijke doding en mensonterende behandeling. Van Laer vraagt een alternatieve straf.
Na de pleidooien kwamen de beklaagden zelf aan het woord. Een voor een richtten ze zich tot de familie van Sanda.
Ze uitten hun excuses, vaak met schokkende stem. Ze zetten de deur open voor gesprekken in de toekomst ‘als u dat wilt’. Ze zeggen dat ze beseffen wat hun verantwoordelijkheid was en dat ze begrijpen dat ze schuld dragen.
Er klonk eerlijkheid in door, maar ook onmacht.
Blik op oneindig
Er is een onuitgesproken vraag die al sinds het proces in Hasselt over de hele procedure hangt.
Is er een ander soort heling of begrip te bereiken in deze zaak, kunnen er nog antwoorden komen?
‘Een strafproces dient niet om troost te bieden voor onmetelijk verdriet, niet om blinde wraak te nemen, niet om te brandmerken,’ zei John Maes, advocaat van twee Reuzegommers.
De beklaagden hebben geleden, daar twijfelt niemand in de rechtbank nog aan. De start van hun volwassen leven heeft jaren vertraging opgelopen. Maar veel beklaagden lijden, dat kan iedereen in de dichtstbijzijnde rechtbank zelf verifiëren.
Aan de andere kant van de rechtbank zitten de burgerlijke partijen, bezwaard met een onnoemelijk leed.
Vader Ousmane Dia zat daar ook vrijdag weer. Met de ogen half gesloten, intensief aan het luisteren, de blik op oneindig. Af en toe een knikje, een grimas, of stille tranen.
Moeder Annemie De Vel, iets verderop, liet deze week meer zien hoe ze het beleefde. Eén keer moest ze de rechtbank verlaten, overmand door emoties. Een andere keer viel ze een beklaagde in de armen na zijn spijtbetuiging. Dat gebaar lijkt bij de vader en de broer van Sanda Dia niet in goede aarde te zijn gevallen.
Ze heeft tijdens het proces heel wat complimenten gekregen van de overzijde.
Omdat ze niet met de pers praat bijvoorbeeld, terwijl vader Dia dat wel deed. Omdat ze open lijkt te staan voor een gesprek met de moeders van de beklaagden, terwijl vader Dia in het verleden bijna alle vragen voor bemiddeling heeft afgewezen.
Maar vooral dat ze via haar advocate alle aantijgingen van elitisme en racisme weert, lijkt haar het meer acceptabele slachtoffer te maken in de ogen van de verdediging.
Vechten voor een plaats
Jorgen Van Laer had als enige advocaat van de beklaagden ook oog voor de vader en de broer van Sanda Dia. Hij haalde zijn eigen zus aan.
‘Twaalf jaar geleden is ze overleden, plots. Ik voel mij verbonden met u Seydou, ook al kennen we elkaar niet. En in u, Ousmane, herken ik mijn vader. Een man die net als u heeft moeten vechten voor een plaats in deze maatschappij.’
Van Laer vertelde ook over zijn vader, die hem alles probeerde te geven, ook al hadden ze het thuis niet breed.
Pleiten over racisme wilde Van Laer niet, ‘maar dat deze samenleving niet inclusief is, dat wil ik erkennen, zo woke ben ik wél.’
Van Laer reikte de rechters ook een mogelijkheid aan. Door een beslissing te nemen in deze zaak, kan het hof van beroep een heel duidelijk kader creëren voor toekomstige dopen, zei hij.
Door precies te bepalen waar een doop overgaat in mensonterende behandeling, bepaalt de rechter wat een legale doop is.
‘Een kader, in nagedachtenis van Sanda’.
Lees ook
Lees alle berichten over Sanda Dia
Reuzegom – DS Dag 4 – Niet Reuzegom staat hier terecht, maar mijn cliënt
Reuzegom – DS Dag 3 – Advocaten Reuzegom trekken de antiwoke-kaart
Reuzegom – DS Dag 2 – De beklaagden bleven toekijken tot de scherpte uit Sanda Dia’s ogen verdween
Reuzegom – DS Dag 1 – Medeschacht Sanda Dia op eerste procesdag: ‘Ik wil gewoon dat het voorbij is’
Reuzegom – 18 Reuzegomleden staan terecht – Wie zijn ze
Bron: De Standaard